ارتودنسی یکی از زیر شاخههای علم دندانپزشکی میباشد که به صافتر شدن دندانها کمک میکند. یک متخصص ارتودنسی تمام تلاش خود را انجام میدهد تا با نیروهای ملایم و سبک، دندانها که اجزای ارزشمند داخل دهان هستند به خوبی حرکت کنند و البته در حین این حرکت نباید نیروهای شدیدی که به دندانها آسیب میزنند وارد گردد.
حرکت دندانها به سمتی میبایست صورت بگیرد که حداقل آسیب در انتظار آنها باشند و در نهایت در موقعیتی قرار گیرد که عملکرد فک مشکل دار نشود. بنابراین متخصص ارتودنسی از تمامی امکانات جدید سودمند میشود تا بهترین نتیجه را در انتهای درمان گرفته لبخندی زیبا و جذاب به مراجعه کنندگان خود دهد.
میدانیم که در هر دندان رگهای خونی از قبیل سرخرگ و سیاهرگ قرار داده شده است و نیز رگهای ریز لنفاوی اعصاب دندانی در مرکز آن قرار دارند و هر کدام یک جزء اساسی و حیاتی برای دندان محسوب میشوند. زمانی که یک دندان حرکت میکند تا به نقطه مطلوب و ردیف مابقی دندانهای مجاور برسد، باید نیروها به قدری ملایم و آهسته اعمال شوند که رگهای خونی و لنفاوی و اعصاب به آرامی کشیده شده و فرصت بازیابی و ریمادلینگ داشته باشند.
از طرف دیگر استخوان فک نیز باید زمان کافی برای بازسازی تحلیل و تشکیل اطراف ریشه دندانی که حرکت میکند داشته باشد. اگر نیروی شدیدی به دندان وارد گردد و یا بدون محاسبه اعمال شود، میتواند استخوان اطراف را تخریب کند و نه تنها دندان آسیب ببیند بلکه بستر مناسبی برای رشد نداشته باشد. بنابراین محاسبه دقیق و نقطه به نقطه محل اعمال نیروهای ارتودنسی بسیار مهم است.
هوش مصنوعی و درمان ارتودنسی
جدیداً با کمک هوش مصنوعی میتوان تغییراتی در آلیاژ سیمهای ارتودنسی داده، آنها را قابل تغییر به صورت هوشمند ساخت. حتی میتوان از آلیاژهایی استفاده کرد که در دما و زمانهای متفاوت نیروهای مختلفی به سیستم دندانی وارد کنند و دندانها را در جهت مناسب حرکت دهند.
استفاده از تجهیزات جدیدی که از هوش مصنوعی بهره میبرد کمک شایانی به ارتودنتیست میکند که بتواند با دقت بالایی نتیجه ردیف شدن دندانها را به دست آورد.
از دیگر تجهیزاتی که میتواند با کمک هوش مصنوعی دقت ارتودنتیست را بالا ببرد اسکنرهای داخل دهانی میباشد. در کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزایی با استفاده از اسکنر جدید medit 700i که از هوش مصنوعی بهرهمند میباشد کمک گرفته میشود تا الاینرهای ارتودنسی نامرئی با دقت فوق بالا تهیه گردد. این اسکنرها میتوانند حتی شدت نیروهایی که یک دندان به دندان مقابل وارد میکنند مشخص کنند این قابلیت را بدون هوش مصنوعی غیر ممکن است که کسی متوجه گردد.
الاینرها یا همان ارتودنسی نامرئی روش نوینی برای مرتب کردن دندانهاست که هم اکنون و در دنیای امروز مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته که نمیخواهند ارتودنسی آنها در بین دوستان و آشنایان و اطرافیان دیده شود. در زمان گذشته برای اینکه الاینرها ساخته شود ابتدا از دندان های بیمار قالب گرفته میشد، سپس کستهای گچی ریخته شده و روی کستهای گچی با دقت پایینی قالبهای شفاف تهیه میگردید، ولی هم اکنون با توجه به دقت فوق العاده بالای اسکنرها و آنالیز دادهها توسط هوش مصنوعی این امر بانهایت دقت انجام میگردد.
اسکنر داخل دهانی با دقت بالا هزاران تصویر در دقیقه از نقطه به نقطه دندانها تهیه میکند تا در لابراتوار با بالاترین کیفیت قالبهای ارتودنسی نامرئی با تطابق بسیار بالا ساخت گردند. هر چقدر که تطابق الاینر با دندان بیشتر باشد حرکت مطلوبتر خواهد بود و میتوانند دندانها را با نیروهای بسیار ملایم ولی دقیق مرتب کرده و طرح لبخندی زیبا را به بیمار ارائه دهند. در کلینیک های ارتودنسی مجهز، درمانهای الاینر یا همان ارتودنسی نامرئی همراه با اسکن داخل دهانی انجام میپذیرد.
اسکنر داخل دهانی همچنین بعد از تصویربرداری از دندانها میتواند پیش بینی کند که چگونه دندانها باید حرکت کنند تا به لبخند زیبا تبدیل گردند. همچنین نتیجه ارتودنسی را پیش بینی میکنند و تصویر نهایی از درمان را قبل از شروع ارتودنسی به او نشان میدهند که این خود یک وسیله انگیزشی بسیار مناسب است.
استفاده از هوش مصنوعی در نرمافزارهای ارتودنسی نیز به صورت چشمگیری در حال افزایش میباشد نرمافزهایی که میتوانند با گرفتن اطلاعاتی همچون تصاویر رادیولوژی و فتوگرافیها بعد از آنالیز کردن کامل صورت و زوایای دندانی و فکی به شما طرح درمان ارتودنسی را دهند البته شایان ذکر است که این طرح درمان حتماً باید به تایید متخصص ارتودنسی برسد، زیرا هوش مصنوعی میتواند دادهها را آنالیز بکند ولی نمیتواند همکاری و شکل روحی روانی بیمار را در نظر داشته باشد.
آنالیز زوایای سفالومتری که همان زوایای فکی و دندانی هستند بسیار به طرح درمان متخصص ارتودنسی کمک میکنند و میتوان تنها با وارد کردن تصویر رادیولوژی نیمرخ بیمار به نرمافزار، از او تمامی زوایای مورد نیاز برای یک طرح درمان موفق را دریافت کرد. همچنین آنالیزهایی که از قدیم در علم ارتودنسی مطرح هستند و فرمولهای ریاضی در انتها به متخصص ارتودنسی داده میشود.
آنالیز تصاویر فتوگرافی نیز از جمله پیشرفتهایی هست که توسط هوش مصنوعی برای متخصصین ارتودنسی کارا میباشد. از جمله مدارکی که هر بیمار ارتودنسی قبل از شروع درمان لازم دارد فتوگرافی ارتودنسی میباشد. با آنالیزهای صورت گرفته که در عکس مشخص میباشد میتوان به پیش بینی نتیجه درمان کمک کرد.
هوش مصنوعی برای مشخص کردن موقعیت دندانهای نهفته که قرار است توسط متخصص ارتودنسی اصلاح گردد کمک کننده میباشد. در تصاویر سی تی اسکن که به صورت سه بعدی موقعیت دندانها را مشخص میکنند هوش مصنوعی میتواند فاصله دندان با نواحی آناتومیک مجاور ، نزدیکی آنها و همین طور شکل و فرم دندان را مشخص کند.
حتی در مواردی که بعد از پایان ارتودنسی بیمار باید دندان عقل خود را بکشد، آنالیز نواحی مجاور از جمله اعصاب فک پایین و سینوس در فک بالا به ما کمک میکند تا بدون ایجاد مشکل و صدمه به نواحی آناتومیک حساس بتوانیم دندان عقل را جراحی کرده و سپس خارج کنیم. در کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزایی جراحیهای پیشرفته دندان عقل توسط متخصص حاذق و زبردست انجام میشود.
در بسیاری از موارد یک تصویر پانورامیک که نمای دوبعدی از جسم سه بعدی دارد کمک کننده نیست؛ بنابراین با آنالیز سه بعدی فضای اطراف دندانها کمک مهمی به تشخیص موقعیت آنها خواهد شد و بعد از بررسی دادههای مشخص شده توسط هوش مصنوعی میتوان بهترین مسیر برای ارتودنسی دندان نهفته را معین کرد . در آینده انتظار میرود که افراد بیشتری از درمان ارتودنسی به کمک هوش مصنوعی نتیجه رضایتمندی کسب کنند و به دقت و کیفیت درمانهای تخصصی ارتودنسی کمک بیشتری شود.