توسط : ایران سابقه‌ای درخشان در تولید انیمیشن دارد و در سال‌های اخیر شاهد رشد چشمگیری در این زمینه بوده‌ایم. انیمیشن‌های ایرانی با روایت‌های جذاب، شخصیت‌های دوست‌داشتنی و کیفیت بالای تولید، جایگاه ویژه‌ای در میان مخاطبان پیدا کرده‌اند.
در این مطلب، نگاهی به تعدادی از بهترین انیمیشن‌های ایرانی در سال‌های اخیر می‌اندازیم:
“بچه زرنگ” (1402)
بچه زرنگ، انیمیشنی ایرانی محصول سال 1401 به کارگردانی حامد جعفری و تهیه‌کنندگی محمد رهگذر، داستانی فانتزی و آموزنده را برای کودکان و نوجوانان روایت می‌کند. این انیمیشن که توسط گروه هنر پویا، سازندگان انیمیشن‌های محبوب “فیلشاه” و “شاهزاده روم” ساخته شده، در سی‌امین جشنواره ملی کودک و نوجوان جایزه بهترین انیمیشن سینمایی را از آن خود کرد.
داستان:
محسن، پسربچه‌ای شیفته ابرقهرمان‌ها، با لباس و وسایل ابرقهرمانی خود به دنبال کمک به دیگران است. در یک اتفاق غیرمنتظره، او با موجودی عجیب و غریب از نسل حیوانات منقرض شده ایران روبرو می‌شود. این آشنایی، آغاز ماجراجویی‌های هیجان‌انگیز و آموزنده‌ای برای محسن و این موجود شگفت‌انگیز خواهد بود.
نقاط قوت:
- داستان جذاب و آموزنده: بچه زرنگ با داستانی سرگرم‌کننده و پرماجرا، مفاهیمی مانند دوستی، کمک به دیگران، حفاظت از محیط زیست و اهمیت تاریخ و فرهنگ ایران را به کودکان و نوجوانان آموزش می‌دهد.
- شخصیت‌های دوست‌داشتنی: محسن، شخصیت اصلی داستان، با شیطنت‌ها و تلاش‌هایش برای کمک به دیگران، به سرعت جای خود را در قلب مخاطبان باز می‌کند.
- کیفیت فنی بالا: گروه هنر پویا سابقه درخشانی در ساخت انیمیشن‌های باکیفیت دارد و بچه زرنگ نیز از این قاعده مستثنی نیست. این انیمیشن از نظر بصری جذاب و چشم‌نواز است و از موسیقی متن زیبایی نیز بهره می‌برد.
- پیام‌های ارزشمند: بچه زرنگ به مخاطبان خود می‌آموزد که با شجاعت و پشتکار می‌توان به آرزوهای خود رسید، به دیگران کمک کرد و از محیط زیست محافظت کرد.
نقاط ضعف:
- شخصیت‌پردازی ضعیف: برخی از شخصیت‌های داستان، به جز محسن، به طور کامل پرداخت نشده‌اند و عمق کافی ندارند.
- فقدان ظرافت در انتقال پیام: پیام‌های آموزشی فیلم می‌توانست به طور ظریف‌تر و عمیق‌تر به مخاطب منتقل شود.
- موسیقی متن تکراری: در برخی از قسمت‌های فیلم، موسیقی متن تکراری می‌شود و به جذابیت کار لطمه می‌زند.
“لوپتو” (1401)
لوپتو، انیمیشنی ایرانی به کارگردانی عباس عسگری و تهیه‌کنندگی احسان کاوه و محمدحسین صادقی، داستانی ساده و سرگرم‌کننده را برای کودکان و نوجوانان روایت می‌کند.
حکایت فیلم حول محور آقای کمالی می‌چرخد که صاحب یکی از پرفروش‌ترین کارگاه‌های تولید اسباب‌بازی در یک آسایشگاه روانی است. او به همراه بیماران این مرکز، اسباب‌بازی‌هایی برای کودکان خلق می‌کنند. در ادامه، آقای کمالی برای انتخاب محصول بعدی خود، دو نمونه از ایده‌های کارکنانش را به همراه پسرش به قضاوت می‌گذارد.
درون‌مایه اصلی انیمیشن لوپتو، حمایت از تولیدات داخلی و تا حدی نقد فرهنگ غرب و شیوه قهرمان‌پروری آن برای کودکان است. با این حال، داستان فیلم فاقد عمق و پیچیدگی قابل توجهی است و صرفاً به روایت یک ماجراجوی ساده بسنده می‌کند.
به طور خلاصه، لوپتو انیمیشنی متوسط با پیامی کلیشه‌ای است که اگرچه می‌تواند کودکان را برای مدتی سرگرم کند، اما فاقد ویژگی‌های بارز و ماندگاری برای مخاطب خود است.
نکات مثبت:
- انیمیشن از نظر بصری جذاب و رنگارنگ است.
- داستان فیلم سرگرم‌کننده و مناسب کودکان است.
- پیام فیلم در حمایت از تولیدات داخلی قابل تحسین است.
نکات منفی:
- داستان فیلم فاقد عمق و پیچیدگی است.
- شخصیت‌ها به طور کامل پرداخت نشده‌اند.
- پیام فیلم تا حدودی کلیشه‌ای و شعاری به نظر می‌رسد.
“پسر دلفینی” (1399)
پسر دلفینی، انیمیشنی سینمایی محصول سال ۱۳۹۹ به کارگردانی محمد خیراندیش و تهیه‌کنندگی محمدامین همدانی، داستانی فانتزی و ماجراجویانه را در دل خلیج فارس روایت می‌کند. این انیمیشن که توسط سازمان هنری رسانه‌ای اوج و با مشارکت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی ساخته شده، برای کودکان و نوجوانان در نظر گرفته شده است.
در اعماق خلیج فارس، دلفینی به نام “مرجان” زندگی می‌کند که پسری به نام “سحاب” دارد. سحاب که از کودکی با انسان‌ها بزرگ شده، کنجکاو است تا دنیای بیرون از آب را کشف کند. روزی، سحاب به همراه پدرش به سطح آب می‌آید و با پسری به نام “آرش” آشنا می‌شود. آرش که به همراه پدر و مادرش برای تعطیلات به ساحل آمده، مجذوب سحاب و دنیای زیر آب می‌شود. سحاب و آرش با یکدیگر دوست می‌شوند و سفری پرهیجان را در اعماق خلیج فارس آغاز می‌کنند. در این سفر، آنها با خطرات و چالش‌های مختلفی روبرو می‌شوند و در نهایت، درس‌های مهمی در مورد دوستی، شجاعت و حفظ محیط زیست می‌آموزند.
نقاط قوت:
- داستان جذاب و آموزنده: پسر دلفینی با داستانی سرگرم‌کننده و پرماجرا، مفاهیمی مانند دوستی، شجاعت، حفظ محیط زیست و اهمیت خانواده را به کودکان و نوجوانان آموزش می‌دهد.
- شخصیت‌های دوست‌داشتنی: سحاب و آرش، شخصیت‌های اصلی داستان، با شیطنت‌ها و تلاش‌هایشان برای کمک به یکدیگر، به سرعت جای خود را در قلب مخاطبان باز می‌کنند.
- کیفیت فنی قابل قبول: انیمیشن پسر دلفینی از نظر بصری قابل قبول است و از موسیقی متن زیبایی نیز بهره می‌برد.
- حمایت از تولید ملی: پسر دلفینی به عنوان یکی از انیمیشن‌های سینمایی ایرانی، می‌تواند گامی در جهت حمایت از تولید ملی و تشویق کودکان به استفاده از محصولات فرهنگی ایرانی باشد.
نقاط ضعف:
- فقدان نوآوری: داستان فیلم تا حدودی کلیشه‌ای است و ایده‌های جدید و خلاقانه‌ای را به مخاطب ارائه نمی‌دهد.
- ضعف در شخصیت‌پردازی: برخی از شخصیت‌های داستان، به جز سحاب و آرش، به طور کامل پرداخت نشده‌اند و عمق کافی ندارند.
- پیام‌های شعاری: پیام‌های آموزشی فیلم تا حدی شعاری و کلی به نظر می‌رسند و می‌توانستند به طور ظریف‌تر و عمیق‌تر به مخاطب منتقل شوند.
“بنیامین” (1397)
انیمیشن بنیامین به کارگردانی و نویسندگی محسن عنایتی و تهیه‌کنندگی مصطفی حسن آبادی، اثری با مضامین مذهبی است که توسط استودیو ندای موعود تولید شده است. این استودیو اغلب آثاری با مضامین مذهبی تولید می‌کند و انیمیشن بنیامین نیز از این قاعده مستثنی نیست.
انیمیشن بنیامین در مرکز همایش‌های بین المللی رایزن اکرانی ویژه داشت و با استقبال مخاطبان روبرو شد. تولید این انیمیشن 2 سال زمان برده و هزینه تولید بالایی برای تهیه‌کنندگانش رقم زده است.
داستان انیمیشن حول محور بنیامین، پسری شجاع و مهربان می‌چرخد. دوست او، آشر، پسری بامزه اما دست و پا چلفتی است که با خرابکاری‌هایش، مادر بنیامین را به اسارت سربازان پادشاه در می‌آورد. بنیامین که مصمم به نجات مادرش است، راهی سفری پرماجرا و پرفراز و نشیب می‌شود.
در طول این سفر، بنیامین و آشر با چالش‌های متعددی روبرو می‌شوند و از میان خطرات و توطئه‌ها عبور می‌کنند. آنها در نهایت با کمک یکدیگر موفق می‌شوند مادر بنیامین را نجات دهند.
انیمیشن بنیامین از نظر داستانی دارای ضعف‌هایی است. به عنوان مثال، زمانی که بنیامین و آشر برای یافتن چیزی ارزشمند که بتوانند با آن مادر بنیامین را معامله کنند، راهی غاری می‌شوند، سوالی در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد: چه چیزی باعث می‌شود که این یافته عجیب تا این حد ارزشمند باشد و همه خواهان آن باشند؟
با وجود این ضعف‌ها، انیمیشن بنیامین داستانی سرگرم‌کننده و پرماجرا دارد که می‌تواند برای مخاطبان در هر سنی جذاب باشد. این انیمیشن از موسیقی متن زیبایی نیز بهره می‌برد که به فضای فانتزی و پرماجرای آن می‌افزاید.
نکاتی در مورد انیمیشن بنیامین:
- صداپیشگان: چنگیز جلیلوند، ناصر طهماسب، اکبر منانی، سعید مظفری، مریم شیرزاد
- کارگردان: محسن عنایتی
- نویسنده: محسن عنایتی
- تهیه‌کننده: مصطفی حسن آبادی
- محصول: استودیو ندای موعود
- ژانر: فانتزی، ماجراجویی، مذهبی
- نقاط قوت: موسیقی متن زیبا، فضای فانتزی و پرماجرا
- نقاط ضعف: ضعف در پرداخت داستانی، عدم وضوح در مورد ارزش واقعی یافته بنیامین و آشر
“فیلشاه” (1396)
انیمیشن “فیلشاه” به نویسندگی و کارگردانی هادی محمدیان و تهیه‌کنندگی حامد جعفری، داستانی طنز و آموزنده از دنیای فیل‌ها را روایت می‌کند. این انیمیشن که به زبان‌های عربی و انگلیسی نیز دوبله شده، در سال ۱۳۹۷ به عنوان پرفروش‌ترین انیمیشن ایران شناخته شد.
داستان فیلشاه حول محور فیل کوچولویی به نام “فیلشاه” می‌چرخد که برخلاف انتظار همه، دست و پا چلفتی و ناشی است. هیکل گنده‌اش همیشه سبب تخریب و خرابکاری می‌شود و این موضوع باعث می‌شود که او مورد تمسخر و سرزنش دیگران قرار بگیرد.
اما فیلشاه با وجود تمام ناتوانی‌هایش، قلبی مهربان و روحی بزرگ دارد. او در تلاش است تا خود را ثابت کند و به عضوی مفید در گله تبدیل شود.
انیمیشن فیلشاه در اصل داستانی تاریخی و مذهبی را روایت می‌کند که به واقعه “اصحاب فیل” و حمله ابرهه به خانه کعبه می‌پردازد. این انیمیشن در نهایت به تولد پیامبر اسلام (ص) ختم می‌شود.
فیلشاه روایتی کودکانه و سرگرم‌کننده دارد و از کیفیت گرافیکی بالایی نیز برخوردار است. این انیمیشن به خوبی مفاهیم اخلاقی مانند تلاش، پشتکار، اعتماد به نفس و مهربانی را به کودکان منتقل می‌کند.
با این حال، در طراحی برخی از شخصیت‌های فیلشاه به طور اغراق‌آمیزی از شخصیت‌های انیمیشن‌های خارجی الگوبرداری شده است. این موضوع تا حدی از اصالت و بومی بودن این اثر می‌کاهد.
دوبله فارسی انیمیشن فیلشاه بسیار باکیفیت و تماشایی‌تر از دوبله انگلیسی و عربی آن است. صداپیشگان ایرانی به خوبی توانسته‌اند به شخصیت‌های این انیمیشن جان ببخشند و لحن طنز و بامزه‌ای را به آن اضافه کنند.
نکاتی در مورد انیمیشن فیلشاه:
- نویسنده و کارگردان: هادی محمدیان
- تهیه‌کننده: حامد جعفری
- ژانر: کودکانه، طنز، مذهبی
- کیفیت گرافیکی: بالا
- نقاط قوت: داستان طنز و آموزنده، کیفیت گرافیکی بالا، انتقال مفاهیم اخلاقی
- نقاط ضعف: الگوبرداری اغراق‌آمیز از شخصیت‌های انیمیشن‌های خارجی
“آخرین داستان” (1396)
انیمیشن “آخرین داستان” به کارگردانی و نویسندگی اشکان رهگذر، اثری منحصر به فرد و تماشایی در دنیای انیمیشن ایران است. این انیمیشن که در استودیو هورخش تولید شده، روایتی حماسی از نبرد خیر و شر در سرزمین ایران را به تصویر می‌کشد.
داستان آخرین داستان از دوران جمشید شاه آغاز می‌شود و در طول آن، شخصیت‌های نام آشنای شاهنامه مانند ضحاک، آفریدن، شهرزاد و ماندانا معرفی می‌شوند. در این سرزمین، اهریمنان با تهدید سرزمین‌های تحت فرمانروایی جمشیدشاه، آرامش را از مردم سلب می‌کنند. جمشید با جمع‌آوری ارتشی قدرتمند، با اهریمنان روبرو شده و پیروزی بزرگی به دست می‌آورد. اما غرور و تکبر جمشید، او را مغرور می‌کند و باعث می‌شود خود را شکست‌ناپذیر بداند. جمشید برای اشغال سرزمین‌های دیگر و مبارزه با اهریمنان راهی سفری بی‌بازگشت می‌شود.
در غیاب جمشید، مرداس بر تخت سلطنت می‌نشیند، اما عمر او کوتاه است و پس از مرگ ناگهانی‌اش، پسرش ضحاک تخت پادشاهی را تصاحب می‌کند. ضحاک انسانی ستمگر است که تاریکی وجودش بر او غلبه کرده است. او هر شب کابوسی هولناک می‌بیند که در آن، آفریدن به ظلم و ستم او پایان می‌دهد.
موسیقی متن زیبا و داستان آموزنده آخرین داستان، از نقاط قوت این انیمیشن هستند. با این حال، در برخی از صحنه‌های نبرد و دویدن‌های سریع، بیننده حس تماشای یک بازی ویدیویی را پیدا می‌کند.
انیمیشن آخرین داستان با روایتی حماسی و شخصیت‌های جذاب، اثری سرگرم‌کننده و دیدنی برای مخاطبان در هر سنی است. این انیمیشن به خوبی ارزش‌ها و مفاهیم اخلاقی مانند شجاعت، عدالت و مبارزه با ظلم را به تصویر می‌کشد.
نکاتی در مورد انیمیشن آخرین داستان:
- صداپیشگان: پرویز پرستویی، لیلا حاتمی، حامد بهداد، باران کوثری، اشکان خطیبی، حسن پورشیرازی، شقایق فراهانی، ملیکا شریفی‌نیا، بیتا فرهی، مجید مظفری
- کارگردان: اشکان رهگذر
- نویسنده: اشکان رهگذر
- تهیه کننده: استودیو هورخش
- ژانر: حماسی، فانتزی
- نقاط قوت: داستان جذاب، موسیقی متن زیبا، شخصیت‌های دوست‌داشتنی، کیفیت بالای انیمیشن
- نقاط ضعف: شباهت برخی صحنه‌ها به بازی‌های ویدیویی
“فهرست مقدس” (1394)
انیمیشن فهرست مقدس، داستانی تاریخی، دراماتیک، رمانتیک و تراژیک را در دل شهر نجران یمن روایت می‌کند. این انیمیشن که ۱۰۰ سال قبل از ظهور اسلام را به تصویر می‌کشد، سفری به دنیای باستان و سرگذشت مردی به نام هاران را به نمایش می‌گذارد.
فهرست مقدس به کارگردانی، تهیه‌کنندگی و تدوین محمدامین همدانی و نویسندگی هومان فاضل، محصول خانه انیمیشن سازمان هنری رسانه‌ای اوج است. این انیمیشن از کیفیت گرافیکی بالایی برخوردار است و شخصیت‌های آن با ظرافت و دقت طراحی شده‌اند.
داستان انیمیشن حول محور هاران، مردی نجیب و شجاع می‌چرخد که برای نجات جان معشوقه‌اش، راهی سفری پرماجرا می‌شود. او در این مسیر با چالش‌های متعددی روبرو می‌شود و باید از میان خطرات و توطئه‌ها عبور کند.
فهرست مقدس با روایت داستانی جذاب و پرکشش، مخاطب را تا انتها درگیر خود نگه می‌دارد. این انیمیشن علاوه بر داستان گیرا، از موسیقی متن زیبایی نیز بهره می‌برد که به فضای حماسی و احساسی آن می‌افزاید.
نکاتی در مورد انیمیشن فهرست مقدس:
- صداپیشگان: خسرو خسروشاهی، بهرام زند، مریم شیرزاد، چنگیز جلیلوند، نصرالله مدقالچی، اکبر منانی، ناهید شعشعانی، خسرو شمشیرگران، تورج مهرزادیان، علی‌همت مومیوند، رضا آفتابی، تورج نصر
- ژانر: تاریخی، دراماتیک، رمانتیک، تراژیک
- کارگردان: محمدامین همدانی
- تهیه‌کننده: محمدامین همدانی
- نویسنده: هومان فاضل
- محصول: خانه انیمیشن سازمان هنری رسانه‌ای اوج
- نقاط قوت: داستان جذاب، موسیقی متن زیبا، کیفیت گرافیکی بالا، طراحی دقیق شخصیت‌ها
- نقاط ضعف: –
“شاهزاده روم” (1393)
انیمیشن شاهزاده روم به کارگردانی هادی محمدیان، داستانی عاشقانه و مذهبی را در ژانر ماجراجویی روایت می‌کند. این انیمیشن که محصول گروه هنرپویا است، به عشق و دلدادگی ملیکا، شاهزاده‌ای پاکدامن مسیحی، به امام یازدهم شیعیان می‌پردازد.
ملیکا که از تبار پدر از نوادگان یشوعا وصی عیسی و از تبار مادر نواده قیصر روم است، سرنوشتی شگفت‌انگیز دارد. او نهایتا به بلاد اسلامی عزیمت می‌کند و پس از ازدواج با امام یازدهم، مادر منجی بشریت می‌شود.
داستان شاهزاده روم، سفری در اعماق تاریخ و روایت عشق و ایمان در شرایطی دشوار است. این انیمیشن با وجود ضعف‌هایی در زمینه جزئیات و عدم وجود کاراکتری به‌یادماندنی، از دوبله‌ای با کیفیت و داستانی جذاب برخوردار است.
نکاتی در مورد انیمیشن شاهزاده روم:
- صداپیشگان: مریم شیرزاد، ناصر طهماسب، منوچهر والی زاده، اکبر منانی، حسین عرفانی، جواد پزشکیان، کریم بیانی، آرشاک قوکاسیان، علی محمد اشکبوس، مریم رادپور، افسانه پوستی
- ژانر: ماجراجویی، مذهبی
- کارگردان: هادی محمدیان
- محصول: گروه هنرپویا
- نقاط قوت: دوبله با کیفیت، داستان جذاب
- نقاط ضعف: کمبود جزئیات، عدم وجود کاراکتری به‌یادماندنی
“رستم و سهراب” (1392)
رستم، پهلوان نامدار ایرانی، در جستجوی اسب گمشده خود، رخش، راهی شهر سمنگان می‌شود. در این سفر، دل به تهمینه، شاهزاده زیبا روی سمنگان می‌سپارد، اما سرنوشت، بازی دیگری برای او رقم می‌زند.
رستم برای نجات ایران از تاریکی، پیش از تولد فرزندش، سمنگان را ترک می‌کند و راهی جنگ می‌شود. اما تقدیر، او را به رویارویی با پسرش، سهراب، می‌کشاند. نبردی تراژیک که قلب هر ایرانی را به درد می‌آورد.
انیمیشن رستم و سهراب به کارگردانی کیانوش دالوند، اثری متفاوت در میان انیمیشن‌های ایرانی است. این انیمیشن با پایانی غافلگیرکننده، مخاطب را تا انتها درگیر داستان نگه می‌دارد.
اما کیفیت بصری پایین و شباهت برخی صحنه‌ها به بازی‌های کامپیوتری، از نقاط ضعف این انیمیشن محسوب می‌شود. با این حال، داستان جذاب و شخصیت‌های دوست‌داشتنی رستم و سهراب، تماشای آن را برای علاقه‌مندان به حماسه و فرهنگ ایرانی خالی از لطف نمی‌کند.
نکاتی در مورد انیمیشن رستم و سهراب:
- صداپیشگان: محمدرضا علیمردانی، مجید حبیبی، آیسن نوروزی، امین الیاسیان، علی باقرلی، مهدی بقائیان، مهشید اژده‌فر، حامد بیطرفان، مهراد میراکبری، مهدی قاسمی، مریم باقری، سعید شریف
- تهیه شده در استودیو انیمیشن آریا
- دارای پایانی متفاوت با داستان اصلی
- کیفیت بصری پایین در برخی از صحنه‌ها
- داستانی جذاب و سرگرم‌کننده
“تهران 1500” (1392)
انیمیشن تهران ۱۵۰۰ به کارگردانی بهرام عظیمی و محصول سال ۱۳۹۲، نقطه عطفی در تاریخ انیمیشن‌سازی ایران محسوب می‌شود. این انیمیشن به عنوان اولین انیمیشن سینمایی بلند ایران، دریچه‌ای نو به دنیای پویانمایی ایران گشود و راه را برای تولید انیمیشن‌های سینمایی باکیفیت در سال‌های بعد هموار کرد.
داستان تهران ۱۵۰۰ حول محور نازی، دختری که در ماه زندگی می‌کند، می‌چرخد. پدربزرگ نازی که در تهران ۱۵۰۰ زندگی می‌کند، او را برای مراسم تدفین خود به ایران می‌خواند. در تهران ۱۵۰۰، افراد ثروتمند می‌توانند تا ۱۶۰ سال عمر کنند و پدربزرگ نازی نیز از این افراد است. اما فوت ناگهانی پدربزرگ، چالش‌های متعددی را برای نازی به وجود می‌آورد.
نازی برای دفن پدربزرگش در قطعه هنرمندان، باید ثابت کند که او در دهه ۱۳۶۰ در نمایش‌های سیاه‌بازی حضور داشته است. این موضوع او را به سفری در تاریخ و جستجویی برای یافتن مدارک لازم می‌کشاند.
انیمیشن تهران ۱۵۰۰ با وجود داستانی خطی و ساده، از نظر بصری جذاب و چشم‌نواز است. شخصیت‌های انیمیشن به خوبی طراحی شده‌اند و فضاسازی تهران ۱۵۰۰ به طور دقیق و هنرمندانه انجام شده است.
این انیمیشن به دلیل جایگاه پیشگامانه خود در تاریخ انیمیشن‌سازی ایران، اثری قابل توجه و ارزشمند است. با وجود اینکه ویژگی‌های برجسته‌ای برای ماندگار شدن در ذهن مخاطب ندارد، اما تماشای آن برای علاقه‌مندان به انیمیشن و تاریخ سینمای ایران خالی از لطف نیست.
