دیر خوابیدن و کمخوابی بهعنوان یکی از عوامل مهم در بروز سکته مغزی در جوانان شناخته شده است. این مشکل به عوامل مختلفی از جمله استرس ناشی از کار، عادات ناسالم مانند مصرف سیگار، الکل و تغذیه نامناسب مرتبط است. کمبود خواب و بیخوابی طولانیمدت میتواند موجب افزایش فشار خون و تضعیف سیستم ایمنی بدن شود، و زمینه را برای بروز مشکلات جدی در سلامت قلب و عروق فراهم کند.
کمخوابی و تاثیر آن بر سلامت قلب و عروق
مطالعات نشان دادهاند که کمبود خواب باعث ایجاد التهاب در بدن میشود که میتواند عروق خونی را تحت تاثیر قرار دهد. این التهاب منجر به مشکلاتی مانند تصلب شرایین (آرتریوسکلروز) و ایجاد لختههای خونی میشود که عامل اصلی سکته مغزی و قلبی هستند. در تحقیقاتی که در سال ۲۰۲۱ انجام شد، مشخص شد که افراد مبتلا به کمخوابی، بهویژه در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی قرار دارند.
ارتباط کمخوابی با مشکلات مزمن سلامتی
نحوه تاثیر کمخوابی بر روی عروق خونی و سلامت قلب هنوز بهطور کامل روشن نیست، اما یافتههای علمی نشان میدهد که کمبود خواب میتواند به بیماریهایی مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، اختلالات چربی خون و تشکیل رسوبات در عروق کرونر منجر شود. این مشکلات با گذشت زمان به صورت مستقیم بر روی عملکرد قلب و عروق اثر گذاشته و خطر سکته مغزی و قلبی را افزایش میدهند.
خواب متعادل؛ کمتر از ۷ و بیشتر از ۹ ساعت نخوابید
براساس تحقیقاتی که در مجله انجمن قلب آمریکا در سال ۲۰۲۳ منتشر شد، خواب کمتر از ۷ ساعت و بیشتر از ۹ ساعت در روز با افزایش خطر پیری مغز و کاهش سلامت عروق مغزی در افراد میانسال همراه است. کمبود خواب، احتمال تشکیل لکههای سفید در مغز را افزایش میدهد که به بروز زوال عقل و سکته مغزی کمک میکند.
کمبود خواب و افزایش لختهشدن خون
یکی از تاثیرات منفی کمخوابی، افزایش خطر لخته شدن خون است. در حالت عادی، فاکتورهای انعقادی بدن تنها در شرایط خونریزی فعال میشوند؛ اما کمخوابی این روند را تغییر داده و فعالیت عوامل انعقادی را افزایش میدهد. این تغییر منجر به ایجاد لختههای خونی حتی بدون خونریزی میشود که به ایجاد ترومبوز و خطر سکته مغزی منجر خواهد شد.
اهمیت تعادل بین کار و استراحت برای جلوگیری از سکته مغزی
برای کاهش خطر سکته، باید بین کار و استراحت تعادل ایجاد کرد. استرس شغلی، دیر خوابیدن و عادتهای ناسالم بهویژه در میان جوانانی که مجبور به کار در ساعات دیر وقت هستند، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش میدهد. اهمیت مراقبت از بدن، ذهن و مغز به عنوان ابزارهایی حیاتی برای دستیابی به موفقیت و بهرهوری بهتر باید همیشه در اولویت باشد.
عادات سالم برای جلوگیری از سکته و افزایش طول عمر
اتخاذ سبک زندگی سالم و پرهیز از مصرف مواد مضر مانند الکل، کافئین زیاد، غذاهای فرآوریشده، قند و سیگار به کاهش استرس و افزایش سلامت قلب کمک میکند. این عادات نه تنها از سکته جلوگیری میکنند، بلکه با بهبود کیفیت زندگی، طول عمر را نیز افزایش میدهند.
تحقیقات ۳۰ ساله دانشگاه هاروارد که بر روی بیش از ۱۲۰ هزار نفر انجام شده، نشان داده که افرادی که عادات سالمتری دارند، طول عمر بیشتری نیز دارند. این تحقیق نشان داد که افراد ۵۰ سالهای که پنج عادت سالم را رعایت میکردند، تا ۱۴ سال بیشتر از افرادی که فاقد این عادات بودند، عمر میکردند.
پنج عادت کلیدی برای جلوگیری از سکته مغزی و افزایش طول عمر
- عدم مصرف سیگار: سیگار کشیدن میتواند عروق خونی را مسدود کرده و احتمال سکته را افزایش دهد.
- حفظ وزن سالم: داشتن شاخص توده بدنی (BMI) بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ برای حفظ سلامت قلب و عروق اهمیت دارد.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی به مدت ۳۰ دقیقه در روز میتواند به بهبود جریان خون و کاهش خطر سکته کمک کند.
- محدود کردن مصرف الکل: مصرف زیاد الکل به قلب و کبد آسیب میرساند و خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را افزایش میدهد.
- رعایت رژیم غذایی سالم: مصرف مواد غذایی سرشار از سبزیجات، میوهها، غلات کامل و چربیهای سالم و پرهیز از گوشتهای فرآوریشده، نوشیدنیهای قندی و چربیهای ترانس برای حفظ سلامت قلب و عروق ضروری است.
با رعایت این عادات و ایجاد تعادل میان کار و استراحت، میتوان خطر ابتلا به سکته مغزی را کاهش داد و عمر طولانیتر و سالمتری را تجربه کرد.